Kinezyterapia (kinesis – ruch, therapeia – leczenie) to inaczej leczenie ruchem lub rehabilitacja ruchowa. Jej podstawą są ćwiczenia fizyczne o charakterze leczniczym, czyli gimnastyka lecznicza. Celem kinezyterapii jest przywrócenie lub utrzymanie choremu całkowitej lub częściowej sprawności fizycznej.

Prawidłowo prowadzona kinezyterapia może przywrócić prawidłową ruchomość w stawach oraz siłę i wytrzymałość mięśni, pobudzić i poprawić czynności ośrodkowego układu nerwowego, poprawić pracę układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, korygować wad postawy ciała i nieprawidłowe nawyki ruchowe, a także przystosować chorego do życia w przypadku trwałej niepełnosprawności.

Kinezyterapia zależnie od układu lub struktury ma różny wpływ:

• mięśnie, kości i stawy - gimnastyka lecznicza kształtuje narząd ruchu. Odpowiednio dobrane ćwiczenia pozwalają utrzymać pełny zakres ruchu w stawach lub go zwiększają, gdy jest ograniczony, warunkują elastyczność i sprężystość więzadeł i torebek stawowych. Poza tym ruch przyczynia się do uwapnienia kości, co zapobiega lub spowalnia rozwój patologii w obrębie samej kości. Ćwiczenia kształtują także zdrowe mięśnie, zwiększając ich siłę i masę. Jeśli doszło do niedowładów, odpowiednie ćwiczenia mogą przywrócić czynność mięśni
• układ nerwowy - ćwiczenia czynne pobudzają układ nerwowy, rozwijają pamięć ruchową oraz szybkość i łatwość reagowania na bodźce ruchowe
• układ oddechowy - dzięki ćwiczeniom można nauczyć pacjenta odpowiedniego sposobu oddychania, zwiększyć pojemność płuc, co ma wpływ na stopień utlenienia krwi
• układ krążenia - ćwiczenia zwiększają wydolność i sprawność układu krążenia
• układ trawienny i moczowo-płciowy - dzięki odpowiednim ćwiczeniom można poprawić poziom ogólnego metabolizmu, pracę żołądka i jelit oraz pośrednio wpłynąć na wydolność wątroby i nerek. Ćwiczenia i ruch zapobiegają zaparciom i zaleganiu moczu w drogach moczowych, co z kolei zapobiega infekcjom i tworzeniu się kamieni moczowych
• układ hormonalny - regularnie wykonywane ćwiczenia mają wpływ na poprawę gospodarki hormonalnej naszego organizmu

Wskazania:

• mięśnie, kości i stawy - m.in. wady postawy, złamania kończyn, amputacje kończyn, porażenie dwu- i czterokończynowe, niedowłady połowiczne, ból kręgosłupa, choroby reumatoidalne i zwyrodnienia stawów
• układ nerwowy - choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, ataksja, uszkodzenia obwodowe układu nerwowego
• układ krwionośny - m.in. choroba wieńcowa, dławica piersiowa, udar mózgu, zawał mięśnia sercowego, nadciśnienie tętnicze, zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń, a także przed i po zabiegach kardiochirurgicznych
• układ oddechowy - m.in. występowanie niedodmy płuc, odmy opłucnowej lub zmian zapalnych i zrostów w opłucnej w stanach pourazowych i w deformacjach kręgosłupa i klatki piersiowej, u osób unieruchomionych lub o bardzo małej aktywności ruchowej w celu zabiegania powikłaniom płucnym (przez systematyczne ćwiczenia oddechowe, oklepywanie klatki piersiowej)

Przeciwskazania:

Wskazania i przeciwwskazania dotyczące określonego rodzaju ćwiczeń ustala zespół rehabilitacyjny, biorąc pod uwagę rodzaj choroby oraz aktualną sprawność i wydolność fizyczną chorego.